Psikolojik olarak uygun hissedildiğinde bilişsel kapasitenin de daha düzgün kullanabildiğini lisana getiren uzmanlar, fizikî olarak yeterli hissedildiğinde ruhsal olarak da uygun hissedildiğini söylüyor. 

Yeterince ve sistemli yapılan fizikî aktivitenin uyku kalitesiyle alakalı olduğunu kaydeden Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Bireysel idmandan öte küme halinde yapılan idman yahut dans hem fizikî bir aktivite hem bir bilişsel aktivite oluyor. Özellikle yaşlı popülasyonda toplumsal fizikî aktivite çok daha kıymetli.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İTBF) Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, fizikî aktivitelerin yaşlılar üzerindeki tesirini anlattı.

“Fizyolojik âlâ oluş için çok önemli”

Spor ve idman psikolojisine işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Bedenimiz zihnimizi etkiliyor ancak birebir vakitte zihnimiz de vücudumuzu etkiliyor. Fizikî aktivite sadece yaşlı popülasyonda değil tüm yaş kümeleri için fizyolojik âlâ oluşun değerli belirleyicisi. Bilhassa kardiyovasküler sistem, metabolizma sistemi, iskelet ve kas dokusu üzerine olumlu bir tesirleri var. Bunun dışında bilişsel tesirleri de var.  Herhangi bir idman programına katıldıktan sonra, fizikî aktivite gerçekleştirdikten sonra kendini yeterli hissetmeyen yok. Fizikî olarak yeterli hissettiğimizde ruhsal olarak da yeterli hissediyoruz.” dedi.

“Psikolojik olarak uygun hissedildiğinde bilişsel kapasite de daha düzgün kullanılabiliyor”

Psikolojik olarak âlâ hissedildiğinde bilişsel kapasitenin de daha yeterli kullanılabildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Genel manada fizikî idmanın vücudumuz üzerinde fizyolojik manada olumlu tesirleri olduğunu biliyoruz. Direkt biyolojik bir tesiri var. Fizikî idmanın biyolojik olarak yeterli oluşa tesiri var. Hareket ediyor olmak, yaşıyor olmaya, yaşama devam edebiliyor olmaya eşittir. Bu yaşlılarda da bu formda. Bilhassa yaşlılarda biraz daha aktif olduğu da düşünülüyor. Zira biliyoruz ki yaşlılık eşittir büyük manada fizyolojik olarak birtakım sorunların başlaması demek. Kas iskelet sisteminde, metabolik sistemde, kardiyovasküler sistemde önemli rahatsızlıklar başlıyor yaşlılık periyodunda. Münasebetiyle etkin olmanın bu hastalıkların başlangıcını geciktirici tesiri var.” diye konuştu. 

“Fiziksel aktivite içinde olduğumuzda beynin oksijen tüketimi artıyor”

Fiziksel antrenmanın fizyolojik sorunların tedavisinde de tesirli bir ilaç üzere olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Beyinde ne oluyor? Fizikî aktivite içinde olduğumuzda beynin oksijen tüketimi artıyor. Bununla birlikte beyinde kanlanma artıyor. Beyin kan akım suratında artış meydana geliyor. Dopamin ve serotonin salınımlarında değişiklikler meydana geliyor ve beyinde yapısal değişiklikler oluşuyor. Bunlar bilimsel olarak, bilişsel tesirlerine yönelik.” dedi.

“Depresyon bilhassa yaşlılık periyodunda çok sık görülüyor”

Fiziksel hareketin hem gözetici hem de tedavi edici özelliğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Günümüzde depresyon ve dert bozukluğu hastalarında, değerli seviyedeki psikiyatrik bozukluklarda günlük yürüyüşler, fizikî aktiviteler tedavinin bir modülü olarak kesinlikle veriliyor. Zira uygunlaştırıcı tesiri var ve bu yapılan araştırmalarla da kanıtlanmış durumda. Depresyon bilhassa yaşlılık periyodunda çok sık görülüyor. Bazen tek başına ortaya çıkıyor, bazen sekonder olarak demans yahut öteki bozukluklara eşlik edebiliyor. Münasebetiyle olağan popülasyona nazaran yaşlı popülasyonda daha fazla depresyonla karşılaştığımızı söyleyebiliriz. Münasebetiyle fizikî aktivite hem depresyonu önlemede hem de depresyon tedavisinde kıymetli.” diye bilgi verdi.

“Fiziksel idman çok ağır olduğu vakit beyinde gerilim alarma geçiyor”

Fiziksel aktivitelerin yaşlıların fizyolojisine uygun seviyede ayarlanmış olması gerektiğini, fizikî antrenman çok ağır olduğu vakit beyin gerilim yansısı verdiğini ve ruhsal manada daha berbata gidişin de kelam konusu olabileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, şöyle devam etti:

“Fizyoterapistler eşliğinde yaşa, bedene ve bireye özgün bir biçimde planlanması çok kıymetli. Uyku üzerinde de değerli bir tesiri var. Uyku sorunları psikiyatrik bozukluklarla da alakalı. Tıpkı vakitte nörolojik bozukluklarla da bağlı. Psikiyatrik bozukluklar uyku sorunu yapabiliyor ya da uyku sorunu yaşıyor olmak hem psikiyatrik hem de nörolojik bozukluklarla ilişkilendirilebiliyor. Münasebetiyle bu döngüde uykunun ne kadar kilit bir rol oynadığını biliyoruz.” 

“Yeterince ve sistemli yapılan fizikî aktivite uyku kalitesiyle de ilişkili”

Yaşlı popülasyonunda psikiyatrik ve bilhassa nörolojik bozuklukların arttığını bildiklerini belirten Ayas, “Uyku kalitesinin âlâ tutulmasının ne kadar kıymetli olduğu da karşımıza çıkıyor. Yaş arttıkça uyku kalitesinde, uyku sürekliliğinde, uyku müddetinde bir azalma oluyor. Münasebetiyle yaşlı bireyi sağlıklı olarak tanımlasak bile psikiyatrik, nörolojik tesirleri olabiliyor. Bunu engellemek için bile fizikî aktivite çok kıymetli. Zira gereğince ve tertipli yapılan fizikî aktivitenin uyku kalitesiyle bağlantılı olduğu görülüyor.”

“Özellikle yaşlı popülasyonda toplumsal fizikî aktivite çok daha önemli”

Yaşlıların “yaşlanmama karşın kendimi hâlâ yeterli hissediyorum.” demesinin kıymetli bir ruhsal tesirinin de var olduğunu söz eden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ayas, “Yaşlıların nizamlı fizikî aktiviteye yönlendirilmesi fizikî manada sıhhatleri, bilişsel manada sıhhatleri ve hasebiyle ruhsal manadaki sıhhatleri için çok kıymetli. Ferdi antrenmandan öte küme halinde yapılan idman yahut dans hem fizikî bir aktivite hem bir bilişsel aktivite oluyor. Bilhassa yaşlı popülasyonda küme halinde yapılan fizikî aktivite çok daha kıymetli.” biçiminde kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı