Küçük elleriyle ahşaba minik kalpler oyan çocuklar ve aileleri, birinci sefer ahşaba dokunmaktan, yapıtlarını yapmaktan, sanatın uygunlaştırıcı gücünü hissetmekten büyük memnunluk duydular. 

 

Hastalığı anne karnında saptanan, doğum sonrası birinci ayında operasyona alınan, 5 yıllık hayatında 3 büyük kalp operasyonu geçiren ya da geçirdiği bir teneffüs enfeksiyonu sonrasında kendini apansız kalp tabibinin önünde bulan çocuklar… Küçücük yaşlarda kalp sorunu ile tanışan bu kalp savaşçıları, Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi ve Çocuk Kalp Vakfı’nın ortaklaşa düzenlediği “Kalpten Kahraman” etkinliğinde bir ortaya geldiler. Farklı öykülere sahip, yaşları 6-13 yaş ortası çocuklar, uzun tedavi süreçleri nedeniyle adeta ailelerinin bir kesimi olarak gördükleri tabipleriyle buluştular. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kalp Cerrahisi Uzmanları; Prof. Dr. Ersin Erek, Doç. Dr. Selim Aydın, Doç. Dr. Bahar Temur, Çocuk Kalp Vakfı Lideri Prof. Dr. Tayyar Sarıoğlu ve Prof.Dr. Yusuf Kenan Yalçınbaş ile buluşan çocuklar; Ahşap Sanatkarı Ayhan Tomak’ın atölyesinde sanatın düzgünleştirici gücünü hissettiler, tahtaya kalplerini oyarak kendi yapıtlarını yaratmak için çabaladılar. 

“Her yarım saatte bir bebek, kalp sıkıntısıyla dünyaya geliyor”

Her yüz bebekten birinin kalp problemiyle dünyaya geldiğine dikkat çeken Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Kalp Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ersin Erek “Kalp hayati bir organımız. Lakin maalesef kimi çocukların kalbinde problemler oluşuyor. Araştırmalar, her 100 bebekten birinin, kalp kusuruyla dünyaya geldiğini gösteriyor. Ülkemizde bu oran, yaklaşık 12 bin bebek demek. Kalp sıkıntısıyla dünyaya gelen her 4 bebekten birine de birinci bir yıl içinde tıbbi olarak müdahale etmek gerekiyor. Ve yaklaşık bin bebeğe de yenidoğan periyodunda müdahale edilmesi kural. Yani bu çocuklar yenidoğan devrinden başlayarak küçük yaşlarda bazen büyük operasyonlar olabiliyorlar. Kimileri ömür uzunluğu sürecek tedavi-kontrol süreci yaşıyor. Münasebetiyle bu çocuklar ve aileleri doğuştan savaşçılar. Biz onları kalp savaşçıları olarak adlandırıyoruz” diyor. 

Kalp tedavisi gören çocuklar ile ailelerinin toplumsal ve ruhsal olarak da etkilendiklerini belirten Prof. Dr. Ersin Erek, toplumda bu çocuklara olumlu ayrımcılık yapılması gerektiğini belirterek şunları söylüyor: “Doğumsal kalp hastası olan çocukların büyük bir kısmı tedavi sonrası olağan hayatlarına devam ediyorlar. Lakin bir kısmının tedavi-kontrol süreçleri yıllarca sürüyor. Münasebetiyle hem geçirdikleri operasyonlar hem de uzun yıllar süren hassas tedavileri nedeniyle kendilerine ve ailelerine psiko-sosyal takviye gerekebiliyor. Kalp hastası olduğunu saklayan çocuklarımız var, hastalığı nedeniyle meskende eğitim gören çocuklarımız var. Bir sürü zorluğa göğüs geriyorlar. Bu yüzden rehabilite edici aktivitelere muhtaçlıkları var. Bu türlü bir aktiflik düzenleyerek onların sanatla buluşmasını ve sanatın güzelleştirici gücünü hissetmelerini sağlamak istedik. Görüyoruz ki, gerçek bir karar vermişiz; çocuklarımız çok eğlendiler.”

 

“Kalp sıhhati eğitimi çocukluktan başlamalı”

Etkinliğe katılan Çocuk Kalp Vakfı Lideri Prof. Dr. Tayyar Sarıoğlu vakfın hem kalp hastası çocukların sıhhatine hem de toplumda kalp sıhhatini müdafaaya yönelik faaliyet gösterdiğini belirterek şunları söylüyor: 

“Sağlıklı toplum için kalp sıhhati en kıymetli mevzulardan biri. Bunun için eğitime çocukluk yaşlarında başlamalı ve sağlıklı alışkanlıklar geliştirmesine dayanak vermeli. Bunların başında çocuğun sağlıklı beslenmesi, spor yapması, ziyanlı alışkanlıklardan kurtulması ve gerilimini yönetmesi üzere bahisler geliyor. Şayet bu yaşamsal alışkanlıkları çocuk yaşlarda geliştirirsek, yetişkinlikte kalp ve damar sıhhatiyle ilgili sorun yaşama riskini çok düşürmüş oluruz. Çünkü, dünya genelinde birinci mevt nedeni olan kalp hastalıklarının yüzde 80’i önlenebilir. Ayrıyeten kalp hastalıklarının ekonomik istikameti de var. Bugün 85 milyonluk ülkemizde kalp ve damar hastalıkları için yılda 20-25 milyar lira harcanıyor. Çocukları bu mevzuda yetiştirirsek hem toplumsal sıhhati koruruz hem de ülkeye olan ekonomik yükünü azaltırız.” 

Etkinliğe katılan aileler, kendi çocuklarının teşhis ve tedavi süreciyle ilgili öykülerini anlattılar: 

“28 günlükken birinci ameliyatını oldu”

Etkinliğe katılan Berat İsmail Ertaş, dünyaya gözlerini açtığı 25. günden itibaren birebir hastane ve tıpkı hekimlerle tedavisini sürdüren ve artık 10  yaşında olan küçük kalp savaşçılarından biri. Annesi Habibe Aytaş, tedavi süreci hakkında şu bilgileri veriyor: 

“Doğduktan sonra lisanı morarır üzere oluyordu sonra düzeliyordu. Şüphelendik, internette araştırdık. Kalp hastalığı belirtisi olabileceği yazıyordu. Çabucak doktora gittik. 28 günlüktü birinci ameliyatını olduğunda. Ağır bakımda 25 gün kaldı. Sonra ikinci kere bir bypass ameliyatı oldu. Şu anda da ana damarlarda bir tıkanıklık var lakin takip ediliyor, ameliyata şimdilik gerek görülmüyor. İlerde ne olur bilinmez tabi.”

Doktorun teklifiyle yüzmeye başladıklarını ve Berat’ın yüzmeyi çok sevdiğini söylüyor Habibe hanım. Berat’ın bu süreçten en az etkilenmesi için öncelikle ona tüm süreci hakikat bir halde anlattıklarını belirterek “Şansımız da birebir hastane ve tıpkı hekimlerle 10 yıldır tedavimizin devam etmesi. Onları ailenin bir kesimi olarak görüyor. Hastaneye geldiğimizde, tüm hekimleri ziyaret etmek ve görmek istiyor. Hepsini görmeden ayrılmak istemiyor. Artık onlar doktor değil, Berat’ın amcaları, ablaları oldu.”

 

“En sevdiği yemek yaprak sarması fakat ona yasak!”

Derya Tokgöz, 3. doğumunda ikizlerini kucağına alan bir anne. İkizleri 9 yaşına geldiğinde Mehmet’in kalp kapağında bir sorun saptandığında, hayatlarının akışının nasıl değiştiğini şöyle anlatıyor: 

“İkizimden biri Mehmet’te, 9 yaşındayken kalp sorunu saptandı. Meğerse geçirdiği enfeksiyonlar kalp kapağını etkilemiş. Şok olduk duyunca. Nasıl ağladık öğrenince anlatamam! Evvel stent takıldı lakin yetmedi, tamir emeliyle kalp ameliyatı oldu. Sonra 2021 yılında, pandemi devrinde kalp kapakları metal kapakla değiştirildi. Çok şükür artık yeterli. Lakin kan yoğunluğunu ülkü düzeyde tutmak için bir ilaç kullanıyoruz. Elini deldiğimiz bir alet var, her gün onunla kan yoğunluğunu ölçüyor ve ilaç dozunu ayarlıyoruz. Ama kan yoğunluğu, yeşil sebzelerdeki kimi unsurlardan etkileniyor. Hasebiyle oğlumuz roka, salata, ıspanak üzere hiç yeşil zerzevat yiyemiyor. Yaprak sarmasına bayılır mesela ancak onu da yiyemiyor. Kan yapsın diye yedirdiğimiz ciğer, kırmızı meyveler de yasak.” 

“Anne karnında teşhis kondu”

Ali Kaan Şahin, 10 yaşında. Kalp hastalığı anne karnında saptanmış. Babası Hüseyin Şahin, “Doktor, kıymetli bir hastalık olduğunu doğum sonrası tıbbi müdahale edilmezse hayatını kaybedeceğini söyledi. İnanamadık önce! Doğum sonrası önemli bir tedavi süreci başlamış oldu. Uzun ağır bakım tedavileri, 4 küçük bir büyük kalp ameliyatı derken 4 yaşındayken kalp pili takıldı. Çok şükür artık düzgün. Lakin kendi de biz de çok dikkat ediyoruz” diyor. 

Anne baba olarak tüm dikkatlerini Ali Kaan’a verdiklerini, öbür çocuk sahibi olmayı düşünmediklerini belirten baba Şahin, oğlunun kalpten bir kahraman olduğunu belirtiyor ve kelamlarına şöyle devam ediyor: 

“Ali Kaan, akranları üzere çocukluğunu yaşayamadı. Hayatı hastane koridorlarında, ameliyathanelerde geçti. Okula gönderdik lakin göğsünü çarpmış bir yere okulda. Kalp pili olan çocuklar için bu riskli bir durum. O yüzden konutta eğitim görmeye başladı. Kendisi akıllı ve şuurlu bir çocuk. Durumu kabullendi ve sıhhatine dikkat ediyor. Diyelim konuta biri geldi, akıllı telefon pilinin çalışmasına ziyan verdiğinden kendisinden uzak tutması için uyarıyor. Ağır efor gerektiren oyunlardan uzak duruyor, gerektiğinde dinleniyor. Biz de Ali Kaan’ın bakım muhtaçlığı nedeniyle öbür bir çocuk yapmak istemedik. Tüm gücümüzü ve vaktimizi ona harcıyoruz. Doktor denizin ona iyi geleceğini söylüyor. Her hafta sonu deniz kenarına gidiyoruz.”

“Açık kalp ameliyatı olsun istemedim”

Yüzmeye giderken sık sık yorulduğu fark edilen Beren Deniz Koç için hekimin kalbinde delik olduğunu söylemesiyle tedavi süreci başlamış oldu.  Annesi Sevim Koç, kendilerine önerilen açık kalp ameliyatına hiç sıcak bakmadığını söyleyerek “Göğsünde büyük bir izle yaşamasını istemedim. Araştırdım. Sonunda kapalı ameliyat yapan doktora ulaştım. Bir yıl evvel ameliyat gerçekleşti. Artık pek sağlıklı. Ameliyat sürecini de ona öyküleştirerek ve hafifleterek anlattım. Gülerek ameliyata gitti. O yüzden çok etkilenmedi” diyor. 

“Tekvando yaparken sık sık hastalanıyordu”

13 yaşında olan Ümmü Ece Tombak’ı, tekvando yaparken sık sık hastalanınca doktora götüren annesi Güler Tombak, kalbinde sorun olduğunu duyduğunda bile inanamamış. “Tekvando oynarken saçları terliyordu; ‘soğuk alıyor’ diye düşündük. Bir kez babasının gözünün önünde tıkanır üzere olmuş. Bir iki kez o denli olunca, soluğu hekimde aldık. Meğerse kalbinde delik varmış. Bu deliklere doğum sonrası 7 yıl içinde fark edilip, müdahale edilmesi daha uygunmuş.  Maalesef Ümmü Ece’ninki fark edilmedi. Tabipler anjiyo sırasında deliğin kapanmayacak kadar büyük olduğunu tespit ettiler. Kızımız sonraki gün ameliyata alındı. Artık çok uygun. Tabibimiz istediği sporu yapabileceğini belirtiyor” diyerek anlatıyor kızının hikayesini…

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı